โควิดสายพันธุ์ย่อยใหม่ดื้อต่อภูมิคุ้มกัน ติดเชื้อง่าย-แพร่ได้มากขึ้น

“นายแพทย์ธีระ” เผย โควิดสายพันธุ์ย่อยใหม่ ดื้อต่อภูมิต้านทานทั้งจากวัคซีน เป็นโอกาสที่จะมีการติดโรคได้ง่ายมากยิ่งขึ้นหรือแพร่กันได้มากขึ้น

รศ.นพ.ธีระ วรธนารัตน์ ภาควิชาแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โพสต์เฟซบุ๊ก Thira Woratanarat ระบุว่า 29 พฤศจิกายน 2565… เมื่อวานทั่วทั้งโลกติดเพิ่ม 174,759 คน ตายเพิ่ม 778 คน รวมแล้วติดไป 646,366,341 คน เสียชีวิตรวม 6,637,358 คน

5 อันดับแรก ที่ติดโรคสูงสุดคือ ประเทศญี่ปุ่น ประเทศเกาหลีใต้ บราซิล ไต้หวัน และก็ฝรั่งเศส

เมื่อวานนี้ปริมาณติดโรคใหม่มีประเทศจากยุโรปและก็ทวีปเอเชียครอง 7 ใน 10 อันดับแรก และก็ 13 ใน 20 อันดับแรกของโลก

ปริมาณติดโรคใหม่ในแต่ละวันของทั่วทั้งโลกในขณะนี้ มาจากทวีปเอเชีย และก็ ยุโรป รวมกันคิดเป็นปริมาณร้อยละ 76.25 ของทั่วทั้งโลก ในช่วงเวลาที่ปริมาณการตายคิดเป็นปริมาณร้อยละ 74.93

…ลักษณะสายพันธุ์ย่อยในออสเตรเลีย

Esterman A. ได้เผยแพร่เนื้อหาสาระเกี่ยวกับโควิด-19 ที่ระบาดในออสเตรเลียในขณะนี้ พบว่าเป็นไปในลักษณะหลากหลายสายพันธุ์แบบ variant soup

โดยมีทั้ง BA.5 39%, BA.2.75 26%, BQ.1 19%, XBB 4% และก็อื่น ๆ

ลักษณะดังที่ได้กล่าวมาแล้วข้างต้น เป็นที่คาดเดากันว่าประเทศอื่น ๆ ก็จะเป็นไปในรูปแบบนี้ โดยมีสายพันธุ์ย่อยใหม่ ที่น่ากังวลดังเช่นว่า BQ.1.x, XBB, BA.2.75.x ที่อาจมีสัดส่วนสูงแตกต่างกันไปในแต่ละทวีป และก็จะมาเทคโอเว่อร์ BA.5 ในเวลาอันสั้น ดังนี้ BQ.1.x จะครองสัดส่วนนำ ในอเมริกา และก็ ยุโรป ส่วน BA.2.75.x และก็ XBB จะเด่นในแถบทวีปเอเชีย

การระบาดในไทยเรามีแนวโน้มจะเป็นไปในทิศทางข้างต้น

…ตีระฆังเตือนรับรองหัวข้อการดื้อต่อภูมิต้านทาน

คณะทำงานของ David Ho จากมหาวิทยาลัยโคลัมเบีย อเมริกา ได้เผยแพร่ผลงานวิจัยใน bioRxiv เมื่อวานนี้ 28 พฤศจิกายน 2565

ชี้ให้เห็นว่า โควิดสายพันธุ์ย่อยใหม่ ที่เกิดขึ้น ไม่ว่าจะเป็น BQ.1.x และก็ XBB นั้น

ดื้อต่อภูมิต้านทานทั้งจากวัคซีน และก็การที่เคยติดโรคมาก่อน มากกว่าสายพันธุ์อื่น ๆ ที่เคยระบาดมาก่อนหน้านี้อย่างมาก

ถึงแม้ข้อมูลทางคลินิกในขณะนี้ ยังไม่มีหลักฐานรับรองว่าจะมีผลให้เจ็บไข้รุนแรงมากขึ้นกว่าสายพันธุ์ที่เคยระบาดเดิม

แต่ว่าความสามารถการดื้อต่อภูมิต้านทานที่มากขึ้นนั้น ย่อมมีผลทำให้เป็นโอกาสที่จะมีการติดโรคได้ง่ายมากยิ่งขึ้น หรือ แพร่กันได้มากขึ้นเป็นเงาตามตัว

ประการนี้เอง ที่เป็นตัวตอกย้ำให้เห็น ถึงความสำคัญของการป้องกันตัว ระหว่างการใช้ชีวิตประจำวัน ทั้งหัวข้อการใส่หน้ากาก เลี่ยงความประพฤติเสี่ยง เลี่ยงสถานที่คับแคบระบายอากาศไม่ดี รักษาความสะอาด และก็ เว้นระยะห่าง จากคนอื่น

Personal protective behaviors เป็นเกราะป้องกันที่สำคัญที่สุด

…ทางเท้าประวัติศาสตร์การแพร่ ของแต่ละสายพันธุ์

โควิด-19 แพร่ระบาดมานับเป็นเวลาหลายปี โดยมีสายพันธุ์ที่หลากหลาย

ถ้าหากเปรียบกันตัวต่อตัว จะพบว่า ในช่วงเวลา 100 วันแรกของการระบาด สายพันธุ์ Omicron นั้นแพร่กระจายไปยังประเทศอื่น ๆ ทั่วทั้งโลกได้มากกว่าสายพันธุ์อื่น ที่ระบาดมาก่อน ถึง 5 เท่า

แต่ละระลอกก่อนหน้านี้ ตั้งแต่สายพันธุ์เริ่มแรก (Wuhan: Wild type), เบต้า, แกมม่า, อัลฟ่า, เดลต้า, และ Omicron นั้น ก็มีลักษณะของ ทวีปที่มีการระบาดหนัก ก่อนกระจายไปยังทวีปอื่น ๆ ที่แตกต่างกันไป

…สำหรับระลอกอนาคตนั้น ลักษณะการระบาดน่าจะมีแนวโน้มไม่เหมือนกันกับอดีต เนื่องจากมีต้นสายปลายเหตุหัวข้อการเดินทางระหว่างประเทศเกิดขึ้นมาก การระบาดจะเป็นลักษณะหลากหลายสายพันธุ์ เปลี่ยนกับการนำเข้า ส่งออก รวมถึงความสามารถของไวรัสแต่ละสายพันธุ์ ความประพฤติการป้องกันตัว และก็ การใช้ชีวิตของประชากร จำพวก และก็ความครอบคลุมของวัคซีนที่ใช้ แล้วก็อื่น ๆ

ผลกระทบที่จะเกิดขึ้น ทั้งในแง่ปริมาณการติดเชื้อ การป่วย การเสียชีวิต และก็ Long COVID นั้น จึงเป็นโอกาสสูง ที่จะเปลี่ยนกับแนวทางควบคุมป้องกันโรค และก็ ความพร้อม “จริง” ของระบบสาธารณสุขของประเทศนั้น ทั้งเรื่องยาที่ได้มาตรฐาน วัคซีนที่มีคุณภาพ บริการดูแลต่าง ๆ ว่าสามัญชนในประเทศ จะเข้าถึง และก็ พึ่งพาได้หรือเปล่า ยามที่เกิดปัญหา

คำตอบที่พึงประสงค์ของทุกสังคม คือ ยามวิกฤติ สามัญชนสามารถพึ่งพา และก็ได้รับความช่วยเหลือเกื้อกูลดูแลอย่างทันทีทันควัน มีคุณภาพ โดยทั่วถึงกัน

ไม่ต้องเผชิญกับสภาวะสิ้นหวัง รอ จนถึงจำเป็นต้องดิ้นรนตีกระปุกขวนขวายหาทางรอด กันเอาเองแบบ อัตตาหิ อัตตโน นาโถ

…สถานการณ์ตอนนี้นั้น จะต้องใช้ชีวิตอย่างมีสติ ไม่ประมาทสำหรับการดำเนินชีวิต

ป้องกันตัวอย่างสม่ำเสมอ ทั้งตอนทำงาน เรียน หรือท่องเที่ยว

ฉีดวัคซีนเข็มกระตุ้นให้ครบตามที่ได้กำหนด

ใส่หน้ากากอย่างถูกต้อง จะช่วยลดความเสี่ยงลงไปได้มาก

ยิ่งกว่านั้น ยังคงพบอาการของการสูญเสียการได้กลิ่น และก็การรู้รส พบอาการไม่ปกติเกี่ยวกับระบบทางเดินอาหาร กลุ่มอาการของระบบทางเดินหายใจ หายใจถี่ หายใจติดขัด และก็กลุ่มอาการนอกระบบ ที่ไปคล้ายกันกับสายพันธุ์เดลตาได้เช่นเดียวกัน

สำหรับคนที่สัมผัสเสี่ยงสูง หรือมีอาการเสี่ยงติดโรค ชี้แนะให้ตรวจ ATK ด้วยตัวเอง โดยควรที่จะเลือก ATK ที่ได้รับมาตรฐาน และก็ มีค่าความไว (Sensitivity) และก็ ค่าความจำเพาะ (Specificity) ไม่น้อยกว่า 90%

อ้างอิง

1. Wang Q et al. Alarming antibody evasion properties of rising SARS-CoV-2 BQ and XBB subvariants. bioRxiv. 28 November 2022.

2. Tegally H et al. Global Expansion of SARS-CoV-2 Variants of Concern: Dispersal Patterns and Influence of Air Travel. medRxiv. 27 November 2022.

ข้อมูลที่ได้มาจาก รศ.นพ.ธีระ วรธนารัตน์